Gençler için hemen izah edeyim.İstibdat, "uyruklarına hiçbir hak ve özgürlük tanımayan sınırsız monarşi, despotluk, despotizm" demek.
Bu sözcük, Osmanlı siyasi hayatında 1878 ile 1908 arasında geçen otuz yıllık dönemi ifade etmek için sıklıkla kullanılır.
Bu dönem II. Abdülhamit iktidardadır.
1876 Kanuni Esasi'nin ilanıyla Osmanlı'da ilk kez anayasal düzene geçilmiştir.
Ancak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nı bahane eden II. Abdülhamit, Anayasa'yı yürürlükten kaldırır.
Bu tarihten itibaren muhalefet faaliyetleri ancak sarayın takip, gözetim ve bir ölçüde baskısı altında gerçekleşebilir.
Jurnalcilik yaygınlaşır. Sansür sıradanlaşır. Herkesi bir "izlenme, dinlenme, gözlenme" korkusu sarar.
İstibdat döneminde muhalefet hareketleri ya ülke içinde yeraltına inmek durumunda kalır ya da ülke dışında örgütlenebilir.
Ülke dışında örgütlenmek de o kadar kolay bir iş değildir. Ancak bulundukları ülke yönetimlerinin göz yumdukları ve himaye ettikleri ölçüde bu muhalif hareketler yaşayabilirler.
* * *
Değerli okurlarım, bugünden baktığımızda II. Abdülhamit dönemi bizlere nedense çok tanıdık geliyor.
Bir zaman tüneline girmişiz. 1878 ile 1908 arasında, tarihin karanlık bir yerlerindeyiz sanki...
Hukukun olmadığı, haklardan söz edilmediği, sansürün yaygınlaştığı, jurnalciliğin kural olduğu bir düzen...
İstibdat!...
Bugün II. Abdülhamit yaşamıyor ama...
...İstibdat yaşıyor mu ne!...
(Haber Ekspres Gzatesi- 23 Mayıs 2010)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder